به گزارش خبرنگار مهر، «واحه غروب»، برنده نخستین دوره جایزه جهانی رمان عربی (بوكر عربی) در سال 2008 اولین اثر از بها طاهر است كه در ایران ترجمه شده و قرار است انتشارات نیلوفر این رمان را برای بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی كتاب تهران منتشر و ارائه كند.
جایزه بوكر عربی سبب شد رمان‌های بها طاهر که پیشتر هم به زبان‌های دیگری ترجمه شده بودند، با اقبال جهانی بیشتری رو‌به‌رو شوند و رمان «واحه غروب» نیز به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، یونانی، نروژی، ایتالیایی و بوسنیایی ترجمه شود.
زمان وقوع داستان«واحه غروب»، دو دهه آخر قرن نوزدهم است. مصر در اشغال انگلستان است و دولتی ناتوان و دست نشانده در آن حکومت می کند. انقلاب احمد عرابی علیه اشغال انگلستان و دولت دست نشانده، امیدی در دل به تنگ آمدگان می‌افکند اما انقلاب به شکست می‌انجامد و به دنبال آن بازجویی‌ها و محاکمه‌ها شروع می‌شود.
آنچه این رمان را برای خواننده ایرانی خواندنی‌تر می‌کند، همانندی‌های تاریخی، اجتماعی و سیاسی ایران و مصر و نیز دیرینگی و دیرپایی این همانندی‌هاست. ایران و مصر هر دو میراث‌دار تمدن‌هایی کهن هستند و در طول تاریخ شرایط سیاسی و اجتماعی کم و بیش مشابهی را آزموده‌اند. این دو کشور، اما در گذر زمان نقش با شکوه گذشته را واگذاشته و در دوره‌هایی از تاریخ خود بحران‌هایی دشوار را از سرگذرانده‌اند.
یکی از موضوعات این رمان پیش نهادن این پرسش است که آیا شکوه گذشته می‌تواند پله‌ای برای پیشرفت امروز باشد؟ یا برعکس سرمست شدن از افتخار به تاریخ پیشینیان، ما را در بامداد رحیلی پرشتاب به خوابی نوشین می‌فریبد و از پیمودن سبیل سربلندی باز می‌دارد.
بهاء طاهر در 13 ژانویه 1935 در استان جیزه در مصر به دنیا آمد. سال 1956 از گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه قاهره فارغ التحصیل شد و سال 1973 از همان دانشگاه دیپلم پژوهش‌های عالی در روزنامه نگاری و نیز دیپلم پژوهش‌های عالی تاریخ معاصر دریافت کرد. او تا سال 1975 در شبکه دوم رادیوی مصر (رادیو فرهنگ) که خود از بنیانگذاران آن بود به کار ترجمه، کارگردانی نمایش و گویندگی پرداخت. در سال 1975 در مصر ممنوع القلم شد و ناچار کشورش را ترک کرد. تا سال 1981 به عنوان مترجم در کشورهای مختلف آسیایی و آفریقایی در رفت و آمد بود. از سال 1981 تا 1995 در ژنو به عنوان مترجم برای سازمان ملل متحد کار می‌کرد. سال 1995 به مصر باز گشت و تاکنون در مصر زندگی می‌کند.
بها طاهر تاكنون 10 رمان و مجموعه داستان نوشته و چندین نمایشنامه و كتاب دیگر هم از او منتشر شده و آثاری را هم از انگلیسی و فرانسه به عربی ترجمه كرده است. این نویسنده مصری علاوه بر جایزه بوكر عربی جوایز دیگری از جمله جایزه دولتی سپاس مصر، جایزه بهترین رمان ترجمه شده در ایتالیا و جایزه ادبی مبارك (سال 2009) را هم دریافت كرده است اما بها طاهر این جایزه را در سال 2011 در جریان اعتراضات مردم مصر علیه مبارک پس داد و گفت وقتی دولت مبارک خون مردم شریف مصر را می‌ریزد او نمی‌تواند چنین جایزه‌ای را داشته باشد.
«واحه غروب»، نخستین رمانی است كه رحیم فروغی از عربی به فارسی ترجمه كرده اما پیش از این دو مجموعه داستان كودك و نوجوان «داستان‌های رندا» و «جوجه تیغی» از زكریا تامر؛ نویسنده سوری و مجموعه داستان «برلین برایم بزرگ بود» اثر سالمه صالح؛ نویسنده عراقی با ترجمه فروغی منتشر شده است. از رحیم فروغی یك مجموعه شعر هم با عنوان «یكی مرا به كلینیك معرفی كند» انتشار یافته است.
رحیم فروغی رمان «عشق در تبعید» را هم از بها طاهر ترجمه كرده است و آماده انتشار دارد.
نظر شما